15. Bölüm
Yoksulluk Simülasyonları
Adalet Atlası’nın 15. ve son bölümünde siyasal iktisat alanından Barış Alp Özden, oyun çalışmaları alanından Diğdem Sezen ve Tonguç İbrahim Sezen ile sosyal adaleti video oyunları üzerinden konuşuyoruz. Çıkış noktası olarak yoksulluk simülasyonlarını ele aldığımız bölümde, yoksulluğun tarihsel olarak nasıl dönüştüğünü ve toplum içinde imkânlara erişimdeki adaletsizliklerin video oyunlarında nasıl yansıtıldığını irdeliyoruz.
Birlikte yanıtını aradığımız sorular şöyle:
Yoksulluk tarihsel olarak hangi açılardan dönüştü? Yoksulluk farklı video oyunu türlerinde nasıl karşımıza çıkıyor? Video oyunlarının sunduğu yoksulluk deneyimi sosyal adalet araştırmaları ile ne kadar örtüşüyor? Oyunlarda yoksulluğa dair neler göz ardı ediliyor? Bir medya aracı olarak video oyunları, içinde yaşadığımız sistemleri yansıtmak için nasıl imkânlar içeriyor? Bağımsız oyunlar nasıl eleştirel deneyimler sunuyor?
Birlikte yanıtını aradığımız sorular şöyle:
Yoksulluk tarihsel olarak hangi açılardan dönüştü? Yoksulluk farklı video oyunu türlerinde nasıl karşımıza çıkıyor? Video oyunlarının sunduğu yoksulluk deneyimi sosyal adalet araştırmaları ile ne kadar örtüşüyor? Oyunlarda yoksulluğa dair neler göz ardı ediliyor? Bir medya aracı olarak video oyunları, içinde yaşadığımız sistemleri yansıtmak için nasıl imkânlar içeriyor? Bağımsız oyunlar nasıl eleştirel deneyimler sunuyor?
Konuklar hakkında
Doktora derecesini 2011 yılında "Working Class Formation in Turkey, 1946-1962" başlıklı tezle Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü’nden alan Barış Alp Özden, 2018-2020 yılları arasında Toplumsal Tarih dergisinin yayın yönetmenliği görevini yürüttü. “Turkey Reframed: Constituting Neoliberal Hegemony”, “Emperyalizm: Teori ve Güncel Tartışmalar”, "Yeni Türkiye’ye Varan Yol: Neoliberal Hegemonyanın İnşası” başlıklı kitapların derleyenleri arasında yer alan Özden, 2021 yılından itibaren çalışmalarını Duisburd-Essen Üniversitesi’nde sürdürmektedir.
Doktora derecesini 2011 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Billimler Enstitüsü’nden alan Diğdem Sezen, doktora çalışmaları sırasında Georgia Teknoloji Enstitüsü, Dijital Medya Bölümü’nde oyun, anlatı ve dijital kültür alanında çalışmalar yürüttü. 2017’de dijital oyun, dijital medya alanındaki çalışmalarıyla doçentlik ünvanı alan Sezen’in, dijital oyunlar, transmedya anlatılar ve dijital kültür alanında yayınlanmış çalışmaları bulunmaktadır. Sezen, Teesside Üniversitesi, Transmedya Dijital Sanatlar ve Animasyon Bölümü öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Doktorasını İstanbul Üniversitesi’nde tamamlayan Tonguç İbrahim Sezen, Georgia Institute of Technology, School of Digital Media’da interaktif anlatı alanında araştırmalarda bulundu. 2017 yılında görsel iletişim tasarımı alanında doçentlik unvanı alan ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Dijital Oyun Tasarımı Bölümü kurucu başkanlığını yapan Sezen, Rhein-Waal Üniversitesi’nde araştırmalarda bulundu. Akademik ilgi alanları dijital interaktif anlatılar, dijital oyunlar, transmedya anlatıları ve oyuncak çalışmaları olan Sezen, halen Teesside Üniversitesi Dijital Teknolojiler Bölümü’nde transmedya prodüksonu alanında öğretim üyeliği yapmaktadır.
Okuma Önerileri
Aksu Bora, Necmi Erdoğan, Tanıl Bora, İlknur Üstün, "Boşuna mı Okuduk?" Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği, İletişim Yayınları, 2011.
Ayşe Buğra, Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye'de Sosyal Politika, İletişim Yayınları, 2008.
Frances Fox Piven ve Richard Cloward. Poor People's Movements: Why They Succeed, How They Fail, Vintage, 2012.
Diğdem Sezen, Bir Sanatsal İfade Aracı Olarak Dijital Oyunlar, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2013/II 45 129-147, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/213109.
Diğdem Sezen, Playing with Problems: How Game Play Can Make us Understand Community Problems and Help us to Solve them, Images (II): Images of the Poor: The Conference Proceedings (ed.) V. Bernard, S. Oksay içinde, LIT Verlag, 2013.
Dünya Bankası, Poverty and Shared Prosperity: Rehearsals of Fortune, 2020.
Ian Bogost, Persuasive Games: The Expressive Power of Videogames, MIT Press, 2007.
Jan Breman, Kevan Harris, Ching Kwan Lee & Marcel van der Linden (der.) The Social Question in the Twenty-First Century: A Global View, University of California Press, 2019.
Jesper Juul, Half-Real: Video Games between Real Rules and Fictional Worlds, MIT Press, 2005.
Karen Long Jusko, Who Speaks for the Poor? Electoral Geography, Party Entry, and Representation, Cambridge University Press, 2017.
Karl Polanyi, Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, İletişim Yayınları, 2018.
Loïc Wacquant, “The Punitive Regulation of Poverty in the Neoliberal Age”, Insights on Global Challenge and Opportunities for the Century Ahead, 2017.
Mary Falanagan & Helen Nissenbaum, Values at Play in Digital Games, MIT Press, 2016.
Meryem Koray ve Aziz Çelik (der.), Himmet, Fıtrat, Piyasa: AKP Döneminde Sosyal Politika (İstanbul: İletişim Yayınları).
Miguel Sicart, Play Matters, MIT Press, 2014.
Necmi Erdoğan (der.), Yoksulluk Halleri: Türkiye'de Kent Yoksulluğun Toplumsal Görünümleri, İletişim Yayınları, 2007.
Pınar Öğünç, Meçhul işçinin muharebe meydanları, Gazete Duvar, Ekim 2020.
Tonguç İbrahim Sezen, Representations of Poverty in Digital Games, Images (II): Images of the Poor: The Conference Proceedings, (ed.) V. Bernard, S. Oksay, LIT Verlag, 2013.
Çevrimiçi Kaynaklar
Alice and Kev: The story of being homeless in The Sims 3
Aysun Aygün Hızıroğlu, Selin Köksal ve Gökçe Uysal, “Covid-19 Salgınının Hane Gelirleri Üzerindeki Yıkıcı Etkisi”
Derin Yoksulluk Ağı, “Pandemi Döneminde Derin Yoksulluk ve Haklara Erişim Araştırması-Yerel Yönetimlere Kriz Dönemi Sosyal Destek Programları için Öneriler”
İzleme Önerileri
A Journey to the Fumigated Towns, 2018, yön. Fernando E. Solanas, 97’
Gisaengchung (Parazit), 2019, yön. Bong Joon Ho, 132’
La dignidad de los nadies, 2005, yön. Fernando E. Solanas, 120’
Manbiki kazoku (Shoplifters | Arakçılar), 2018, yön. Hirokazu Koreeda, 121’
YouTube Videoları
Global Warming, as Depicted by 30 Years of Strategy Games, 30’
Oyun Önerileri
Ayiti: The Cost of Life
Cities Skylines
Frost Punk
SimCity
Spent
Ulitsa Dimitrova
Ayrıca bkz. Molleindustria Games
Doktora derecesini 2011 yılında "Working Class Formation in Turkey, 1946-1962" başlıklı tezle Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü’nden alan Barış Alp Özden, 2018-2020 yılları arasında Toplumsal Tarih dergisinin yayın yönetmenliği görevini yürüttü. “Turkey Reframed: Constituting Neoliberal Hegemony”, “Emperyalizm: Teori ve Güncel Tartışmalar”, "Yeni Türkiye’ye Varan Yol: Neoliberal Hegemonyanın İnşası” başlıklı kitapların derleyenleri arasında yer alan Özden, 2021 yılından itibaren çalışmalarını Duisburd-Essen Üniversitesi’nde sürdürmektedir.
Doktora derecesini 2011 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Billimler Enstitüsü’nden alan Diğdem Sezen, doktora çalışmaları sırasında Georgia Teknoloji Enstitüsü, Dijital Medya Bölümü’nde oyun, anlatı ve dijital kültür alanında çalışmalar yürüttü. 2017’de dijital oyun, dijital medya alanındaki çalışmalarıyla doçentlik ünvanı alan Sezen’in, dijital oyunlar, transmedya anlatılar ve dijital kültür alanında yayınlanmış çalışmaları bulunmaktadır. Sezen, Teesside Üniversitesi, Transmedya Dijital Sanatlar ve Animasyon Bölümü öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Doktorasını İstanbul Üniversitesi’nde tamamlayan Tonguç İbrahim Sezen, Georgia Institute of Technology, School of Digital Media’da interaktif anlatı alanında araştırmalarda bulundu. 2017 yılında görsel iletişim tasarımı alanında doçentlik unvanı alan ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Dijital Oyun Tasarımı Bölümü kurucu başkanlığını yapan Sezen, Rhein-Waal Üniversitesi’nde araştırmalarda bulundu. Akademik ilgi alanları dijital interaktif anlatılar, dijital oyunlar, transmedya anlatıları ve oyuncak çalışmaları olan Sezen, halen Teesside Üniversitesi Dijital Teknolojiler Bölümü’nde transmedya prodüksonu alanında öğretim üyeliği yapmaktadır.
Okuma Önerileri
Aksu Bora, Necmi Erdoğan, Tanıl Bora, İlknur Üstün, "Boşuna mı Okuduk?" Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği, İletişim Yayınları, 2011.
Ayşe Buğra, Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye'de Sosyal Politika, İletişim Yayınları, 2008.
Frances Fox Piven ve Richard Cloward. Poor People's Movements: Why They Succeed, How They Fail, Vintage, 2012.
Diğdem Sezen, Bir Sanatsal İfade Aracı Olarak Dijital Oyunlar, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2013/II 45 129-147, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/213109.
Diğdem Sezen, Playing with Problems: How Game Play Can Make us Understand Community Problems and Help us to Solve them, Images (II): Images of the Poor: The Conference Proceedings (ed.) V. Bernard, S. Oksay içinde, LIT Verlag, 2013.
Dünya Bankası, Poverty and Shared Prosperity: Rehearsals of Fortune, 2020.
Ian Bogost, Persuasive Games: The Expressive Power of Videogames, MIT Press, 2007.
Jan Breman, Kevan Harris, Ching Kwan Lee & Marcel van der Linden (der.) The Social Question in the Twenty-First Century: A Global View, University of California Press, 2019.
Jesper Juul, Half-Real: Video Games between Real Rules and Fictional Worlds, MIT Press, 2005.
Karen Long Jusko, Who Speaks for the Poor? Electoral Geography, Party Entry, and Representation, Cambridge University Press, 2017.
Karl Polanyi, Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, İletişim Yayınları, 2018.
Loïc Wacquant, “The Punitive Regulation of Poverty in the Neoliberal Age”, Insights on Global Challenge and Opportunities for the Century Ahead, 2017.
Mary Falanagan & Helen Nissenbaum, Values at Play in Digital Games, MIT Press, 2016.
Meryem Koray ve Aziz Çelik (der.), Himmet, Fıtrat, Piyasa: AKP Döneminde Sosyal Politika (İstanbul: İletişim Yayınları).
Miguel Sicart, Play Matters, MIT Press, 2014.
Necmi Erdoğan (der.), Yoksulluk Halleri: Türkiye'de Kent Yoksulluğun Toplumsal Görünümleri, İletişim Yayınları, 2007.
Pınar Öğünç, Meçhul işçinin muharebe meydanları, Gazete Duvar, Ekim 2020.
Tonguç İbrahim Sezen, Representations of Poverty in Digital Games, Images (II): Images of the Poor: The Conference Proceedings, (ed.) V. Bernard, S. Oksay, LIT Verlag, 2013.
Çevrimiçi Kaynaklar
Alice and Kev: The story of being homeless in The Sims 3
Aysun Aygün Hızıroğlu, Selin Köksal ve Gökçe Uysal, “Covid-19 Salgınının Hane Gelirleri Üzerindeki Yıkıcı Etkisi”
Derin Yoksulluk Ağı, “Pandemi Döneminde Derin Yoksulluk ve Haklara Erişim Araştırması-Yerel Yönetimlere Kriz Dönemi Sosyal Destek Programları için Öneriler”
İzleme Önerileri
A Journey to the Fumigated Towns, 2018, yön. Fernando E. Solanas, 97’
Gisaengchung (Parazit), 2019, yön. Bong Joon Ho, 132’
La dignidad de los nadies, 2005, yön. Fernando E. Solanas, 120’
Manbiki kazoku (Shoplifters | Arakçılar), 2018, yön. Hirokazu Koreeda, 121’
YouTube Videoları
Global Warming, as Depicted by 30 Years of Strategy Games, 30’
Oyun Önerileri
Ayiti: The Cost of Life
Cities Skylines
Frost Punk
SimCity
Spent
Ulitsa Dimitrova
Ayrıca bkz. Molleindustria Games