15. bölüm
Bugün Türkiye'de adaleti konuşmak
Adalet Atlası podcast serisinin son bölümünde Türkiye’nin güncel durumu içinde adaleti konuşmamızın anlamını, Danışma Kurulu üyelerimiz Senem Aytaç, Ozan Erözden, Umut Tümay Arslan, Mehmet Fatih Uslu, Ceren Akçabay ve Kasım Akbaş ile sorguluyoruz.
Çıkış noktası olarak, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 25 Nisan 2022 tarihinde Gezi Davası için verdiği kararı alıyoruz. Osman Kavala’nın ağırlaştırılmış müebbet, Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi’nin 18’er yıl hapis cezasına çarptırıldığı karardan yola çıkarak adaletin yürütücüsü olması beklenen hukukun, yargı mensupları tarafından uygulanmadığı bir dönemde adalet arayışının imkânları üzerine konuşuyoruz.
Hukuku araçsallaştıran siyasi irade ile birlikte toplum içinde yükselen ayrımcılık ve şiddet eylemlerinin de göz önünde bulundurulduğu bölümde, birlikte yaşamayı mümkün kılan adalet duygusunun yeniden nasıl tesis edilebileceği tartışılıyor.
Çıkış noktası olarak, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 25 Nisan 2022 tarihinde Gezi Davası için verdiği kararı alıyoruz. Osman Kavala’nın ağırlaştırılmış müebbet, Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi’nin 18’er yıl hapis cezasına çarptırıldığı karardan yola çıkarak adaletin yürütücüsü olması beklenen hukukun, yargı mensupları tarafından uygulanmadığı bir dönemde adalet arayışının imkânları üzerine konuşuyoruz.
Hukuku araçsallaştıran siyasi irade ile birlikte toplum içinde yükselen ayrımcılık ve şiddet eylemlerinin de göz önünde bulundurulduğu bölümde, birlikte yaşamayı mümkün kılan adalet duygusunun yeniden nasıl tesis edilebileceği tartışılıyor.
Konuklar hakkında
Fehmiye Ceren Akçabay, lisans eğitimini Ankara Hukuk’ta tamamlandıktan sonra, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi alanında Ankara Üniversitesinde yüksek lisans ve Marmara Üniversitesinde doktora derecesi aldı. Barış bildirisi imzacısı olduğu için Şubat 2017’de KHK ile ihraç edilinceye kadar Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde on yılı aşkın süre çalıştı. İhraç edildiğinde yardımcı doçentti. Toplumsal Değişme ve Hukuk İlişkisi Çerçevesinde Zorunlu Eğitim başlıklı bir kitabı, çok sayıda kitap bölümü ve makalesi bulunan Akçabay’ın araştırma alanları; toplumsal değişim ve hukuk, toplumsal cinsiyet ve hukuk, feminist hukuk yaklaşımı, eleştirel hukuk çalışmaları, hukuk ve meşruluk ve yargı bağımsızlığıdır.
Lisans öğrenimini 2001 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamlayan Kasım Akbaş yüksek lisans ve doktora çalışmalarını Anadolu Üniversitesi’nde gerçekleştirdi. Çalışmaları hukuk sosyolojisi başta olmak üzere, hukuk felsefesi, devlet ve hukuk kuramı, insan hakları alanlarında yoğunlaşmıştır. Hukukun Büyübozumu ve Avukatlık Mesleğinin Ekonomi Politiği başlığıyla yayımlanmış iki kitabı bulunmaktadır. Meslektaşları ile birlikte Costas Douzinas’tan yaptığı İnsan Haklarının Sonu [The End of Human Rights], İnsan Hakları ve İmparatorluk [Human Rights and Empire] ile Hukuk, Adalet ve İnsan Hakları kitaplarının çevirileri, Türkiye’deki insan hakları literatürü için önemli katkılar olmuştur. Yine meslektaşları ile birlikte kaleme aldıkları Çağdaş Hukuk Düşüncesine Giriş kitabı Türkçe hukuk düşüncesi literatüründe önemli bir yer edinmiştir. Hukuk Kuramı, Praksis ve Ankara Barosu dergilerinde yayın kurulu üyesidir. 2011 Türk Sosyal Bilimciler Derneği Genç Sosyal Bilimciler Ödülleri kapsamında Kitap ve Makale Kategorisi’nde Mansiyon Ödülü; 2014 Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü İnsan Hakları Araştırmaları Mükemmellik Ödülü ve 2019 Halit Çelenk Hukuk Ödülü sahibidir. Barış Bildirisi imzacısı olması sebebiyle, 686 sayılı KHK ile üniversiteden ihraç edilmiştir. Çalışmalarını avukat ve bağımsız araştırmacı olarak sürdürmektedir.
2011 yılında Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü’nden doktorasını alan Mehmet Fatih Uslu, 2006-2008 yılları arasında Sabancı Üniversitesi’nde öğretim görevlisi, 2008-2009’da Venedik Ca’ Foscari Üniversitesi’nde ve 2009-2010’da Harvard Üniversitesi’nde misafir araştırmacı olarak bulundu. 2010-2020 arasında İstanbul Şehir Üniversitesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi olarak çalıştı. Çatışma ve Müzakere: Osmanlı’da Türkçe ve Dramatik Edebiyat başlıklı kitabı İletişim Yayınları, Fatih Altuğ ile beraber hazırladığı Tanzimat ve Edebiyat: Osmanlı İstanbulu’nda Modern Edebi Kültür adlı derleme Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlandı. İngilizce, İtalyanca ve Ermenice’den çok sayıda kitap ve makale çevirisi bulunmaktadır.
Hukuk felsefesi ve sosyolojisi dalında öğretim üyesi olan Ozan Erözden’in devlet kuramı, milliyetçilik kuramları, insan hakları, demokrasiye geçiş süreci adaleti ve hukuk felsefesi konularında Türkçe ve yabancı dillerde yayınları vardır. Erözden son yıllarda hukuk kuramı alanındaki çalışmalarını nörobilim perspektifiyle yürütüyor.
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Psikoloji Bölümü’ndeki lisans eğitiminin ardından İstanbul Bilgi Üniversitesi Sinema-Televizyon Bölümü’nde yüksek lisans yapan Senem Aytaç, sinema yazarıdır. Aytaç, 2004’te katıldığı ve on yılı aşkın bir süre editörlüğünü yaptığı Altyazı’da halen Proje Koordinatörü olarak görev yapmaktadır.
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon Sinema Bölümü'nde doktorasını tamamlayan Umut Tümay Arslan'ın, çeşitli mecralarda yayımlanmış, sosyal teori ile film çalışmalarını buluşturan yayınları vardır. Çok Tuhaf Çok Tanıdık: Vesikalı Yarim üzerine’nin yazarları arasındadır. Bu Kabuslar Neden Cemil?: Yeşilçam’da Erkeklik ve Mazlumluk’ta Yeşilçam’da baba ve otorite arayışıyla mazlumluk temsilleri arasındaki bağları, Mazi Kabrinin Hortlakları: Türklük, Melankoli ve Sinema’da inkar ettikleri, bastırdıkları ve icat ettikleriyle Yeşilçam’ın muhayyilesi ve Türklük arasındaki ilişkiyi incelemiş, son kitabı Kat, Sinema ve Etik’te ise sinemanın etik bir karşılaşma yaratabilmesinin olanaklarını, sinemasal tanıklığın etik-politik gücünü araştırmıştır. 5Harfliler web sitesinde Cuma Fragmanları serisinin editörlüğünü yapmaktadır. Halen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde öğretim üyesi olan Arslan, psikososyal çalışmalar ve film sosyolojisi alanlarında çalışmaktadır.
Fehmiye Ceren Akçabay, lisans eğitimini Ankara Hukuk’ta tamamlandıktan sonra, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi alanında Ankara Üniversitesinde yüksek lisans ve Marmara Üniversitesinde doktora derecesi aldı. Barış bildirisi imzacısı olduğu için Şubat 2017’de KHK ile ihraç edilinceye kadar Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde on yılı aşkın süre çalıştı. İhraç edildiğinde yardımcı doçentti. Toplumsal Değişme ve Hukuk İlişkisi Çerçevesinde Zorunlu Eğitim başlıklı bir kitabı, çok sayıda kitap bölümü ve makalesi bulunan Akçabay’ın araştırma alanları; toplumsal değişim ve hukuk, toplumsal cinsiyet ve hukuk, feminist hukuk yaklaşımı, eleştirel hukuk çalışmaları, hukuk ve meşruluk ve yargı bağımsızlığıdır.
Lisans öğrenimini 2001 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamlayan Kasım Akbaş yüksek lisans ve doktora çalışmalarını Anadolu Üniversitesi’nde gerçekleştirdi. Çalışmaları hukuk sosyolojisi başta olmak üzere, hukuk felsefesi, devlet ve hukuk kuramı, insan hakları alanlarında yoğunlaşmıştır. Hukukun Büyübozumu ve Avukatlık Mesleğinin Ekonomi Politiği başlığıyla yayımlanmış iki kitabı bulunmaktadır. Meslektaşları ile birlikte Costas Douzinas’tan yaptığı İnsan Haklarının Sonu [The End of Human Rights], İnsan Hakları ve İmparatorluk [Human Rights and Empire] ile Hukuk, Adalet ve İnsan Hakları kitaplarının çevirileri, Türkiye’deki insan hakları literatürü için önemli katkılar olmuştur. Yine meslektaşları ile birlikte kaleme aldıkları Çağdaş Hukuk Düşüncesine Giriş kitabı Türkçe hukuk düşüncesi literatüründe önemli bir yer edinmiştir. Hukuk Kuramı, Praksis ve Ankara Barosu dergilerinde yayın kurulu üyesidir. 2011 Türk Sosyal Bilimciler Derneği Genç Sosyal Bilimciler Ödülleri kapsamında Kitap ve Makale Kategorisi’nde Mansiyon Ödülü; 2014 Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü İnsan Hakları Araştırmaları Mükemmellik Ödülü ve 2019 Halit Çelenk Hukuk Ödülü sahibidir. Barış Bildirisi imzacısı olması sebebiyle, 686 sayılı KHK ile üniversiteden ihraç edilmiştir. Çalışmalarını avukat ve bağımsız araştırmacı olarak sürdürmektedir.
2011 yılında Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü’nden doktorasını alan Mehmet Fatih Uslu, 2006-2008 yılları arasında Sabancı Üniversitesi’nde öğretim görevlisi, 2008-2009’da Venedik Ca’ Foscari Üniversitesi’nde ve 2009-2010’da Harvard Üniversitesi’nde misafir araştırmacı olarak bulundu. 2010-2020 arasında İstanbul Şehir Üniversitesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi olarak çalıştı. Çatışma ve Müzakere: Osmanlı’da Türkçe ve Dramatik Edebiyat başlıklı kitabı İletişim Yayınları, Fatih Altuğ ile beraber hazırladığı Tanzimat ve Edebiyat: Osmanlı İstanbulu’nda Modern Edebi Kültür adlı derleme Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlandı. İngilizce, İtalyanca ve Ermenice’den çok sayıda kitap ve makale çevirisi bulunmaktadır.
Hukuk felsefesi ve sosyolojisi dalında öğretim üyesi olan Ozan Erözden’in devlet kuramı, milliyetçilik kuramları, insan hakları, demokrasiye geçiş süreci adaleti ve hukuk felsefesi konularında Türkçe ve yabancı dillerde yayınları vardır. Erözden son yıllarda hukuk kuramı alanındaki çalışmalarını nörobilim perspektifiyle yürütüyor.
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Psikoloji Bölümü’ndeki lisans eğitiminin ardından İstanbul Bilgi Üniversitesi Sinema-Televizyon Bölümü’nde yüksek lisans yapan Senem Aytaç, sinema yazarıdır. Aytaç, 2004’te katıldığı ve on yılı aşkın bir süre editörlüğünü yaptığı Altyazı’da halen Proje Koordinatörü olarak görev yapmaktadır.
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon Sinema Bölümü'nde doktorasını tamamlayan Umut Tümay Arslan'ın, çeşitli mecralarda yayımlanmış, sosyal teori ile film çalışmalarını buluşturan yayınları vardır. Çok Tuhaf Çok Tanıdık: Vesikalı Yarim üzerine’nin yazarları arasındadır. Bu Kabuslar Neden Cemil?: Yeşilçam’da Erkeklik ve Mazlumluk’ta Yeşilçam’da baba ve otorite arayışıyla mazlumluk temsilleri arasındaki bağları, Mazi Kabrinin Hortlakları: Türklük, Melankoli ve Sinema’da inkar ettikleri, bastırdıkları ve icat ettikleriyle Yeşilçam’ın muhayyilesi ve Türklük arasındaki ilişkiyi incelemiş, son kitabı Kat, Sinema ve Etik’te ise sinemanın etik bir karşılaşma yaratabilmesinin olanaklarını, sinemasal tanıklığın etik-politik gücünü araştırmıştır. 5Harfliler web sitesinde Cuma Fragmanları serisinin editörlüğünü yapmaktadır. Halen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde öğretim üyesi olan Arslan, psikososyal çalışmalar ve film sosyolojisi alanlarında çalışmaktadır.